ALT / AST

ALT Testi Nedir?

ALT (Alanin Aminotransferaz), vücudun en büyük organı olan karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir. Aynı zamanda serum glutamik piruvik transaminaz (SGPT) olarak da adlandırılır. ALT esas olarak karaciğerde bulunur. Çeşitli nedenlerle hasar gören karaciğer, kana daha fazla ALT katarak seviyenin yükselmesine neden olmaktadır. ALT yüksekliği; karaciğerde hastalık anlamına gelebilir.

ALT testi hangi hastalıkların tanısı için yapılır?

ALT karaciğerde ve az miktarda böbrekte, kalpte ve kaslarda bulunan bir enzim türüdür. Vücudun birçok işlevini etkileyen karaciğerde hücrelere zarar veren hastalıklar ALT düzeylerini etkiler. Dolayısıyla ALT karaciğerde olan hasarı incelemek için yapılan, karaciğer hastalıklarını teşhis için kullanılan bir testtir.

ALT testi nasıl yapılır?

Koldaki herhangi bir damardan alınan kan örneğinden ALT değerine bakılabilir. Vücuda alınarak sindirime uğradıktan sonra karaciğere ulaşan besin ögelerinin enerjiye çevrilmesinde görev yapar. Normal şartlarda bu enzim karaciğer hücrelerinin içerisinde yer alır, kan dolaşımında ise ölen karaciğer hücrelerinden kaynaklı olarak eser miktarda bulunur. Kandaki ALT seviyesinin normalin üzerinde olması, karaciğer harabiyetinin güçlü bir göstergesidir. ALT testi; karaciğer hasarını kontrol eden önemli bir kan testidir. Bu test, karaciğer hasarının öğrenilmesi ve uygun bir tedavi uygulanması için istenmektedir. Herhangi bir hazırlık gerektirmeden koldan alınan kan örneği ile ALT düzeyi ölçülür.

AST Testi Nedir?

AST (Aspartat Aminotransferaz), vücudun en büyük organı olan karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir. SGOT (serum glutamik-oksaloasetik transaminaz) olarak da adlandırılan AST; beyin, kalp, böbrek, kas ve kırmızı kan hücrelerinde de bir miktar bulunur. Çeşitli nedenlerle hasar gören karaciğer, kana daha fazla AST katarak seviyenin yükselmesine neden olmaktadır. AST yüksekliği; karaciğer ya da herhangi bir organda hastalık anlamına gelebilir.

AST hangi hastalıkların tanısı için yapılır ?

AST de ALT gibi en çok karaciğer, kalpte; az oranda böbrek ve kaslarda bulunan bir enzim türüdür. Normal, sağlıklı kişilerde AST değerleri düşüktür. Ancak bir sorun olduğunda bu değer yükselir. En fazla hepatit, karaciğerdeki hasar, siroz gibi sorunları teşhis etmek için AST değerlerine bakılır.

AST testi nasıl yapılır ?

Vücudun en önemli organlarından biri olan karaciğer, yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olan safrayı üretir. Ayrıca atık ürünleri ve diğer toksinleri kandan temizler. Proteinlerin yanı sıra kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan maddeler üreten karaciğer, kanı kimyasal maddeler ve alkolden temizler. Vücudun hastalıklara karşı bağışıklık kazanmasında da önemli bir rolü olan karaciğerin hasarlanması ya da fonksiyonlarını yerine getirememesi birçok hastalık belirtisinin ortaya çıkmasına neden olabilir. AST testi ise karaciğer hasarını kontrol eden önemli bir kan testidir. Bu test, karaciğer hasarının öğrenilmesi ve uygun bir tedavi uygulanması için istenmektedir. Herhangi bir hazırlık gerektirmeden koldan alınan kan örneği ile ölçülen AST enzim aktivitesi, tek başına bir anlam içermemektedir. Bu nedenle ALT (Alanin Aminotransferaz) test sonuçları ile birlikte değerlendirilir.

AST YÜKSEKLİĞİ NEDİR?

AST testinin referans aralığı <41 U/L’dir. Yüksek AST, başta karaciğer olmak üzere kalp, beyin, böbrek ve kaslarda herhangi bir hastalık belirtisi olabilir. AST yüksekliğine neden olan en önemli hastalıkların başında karaciğer kanseri, kronik hepatit, siroz ve safra kanallarındaki tıkanıklıklardır. Travmalar, karaciğer yağlanması, kateterizasyon ve anjiyoplasti, nöromüsküler hastalıklar, aşırı sıcak, güneş çarpması vakalarında da AST yüksekliğine neden olabilir. Aşırı egzersiz, hamilelik, ameliyatlar, geçirilen herhangi bir yanık, kas yaralanmaları, hemolitik anemiler, mide kanamaları, organ yetmezliği, çölyak, obezite ve Wilson hastalığı da AST seviyesinin yükselmesine neden olabilir.

AST DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?

Karaciğerin en önemli görevlerinden birisi de kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretmek ve toksik maddelerin parçalanarak vücuttan atılmasını sağlamaktır. Karaciğerin bu görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesi için AST testinin normal aralıklarda olması gerekir. Böbrek hastalıkları, diyaliz , diyabetik ketoasidoz, hamilelik ve B6 vitamin eksikliği ile ileri derecedeki beslenme bozuklukları AST düşüklüğüne neden olabilir.

AST TESTİ KİMLERDEN İSTENİR?

Aşağıdaki bazı hastalıklar ve belirtilerle doktora başvuran hastalardan AST testi istenebilir. Ayrıca doktorunuz karaciğer hastalığı için aldığınız tedavilerin işe yarayıp yaramadığını görmek için bu testi yaptırmanızı isteyebilir.

Hepatit virüsüne maruz kaldıysanız
Normalden fazla alkol tüketiyorsanız
Karaciğere zarar verdiği bilinen bir ilaç alıyorsanız
Ailenizde karaciğer hastalığı öyküsü varsa
Obezite hastasıysanız
Diyabet veya metabolik sendromunuz varsa
Yağlı karaciğer hastalığınız varsa
Sarılık
Geçmeyen yorgunluklar
Normal ölçülerde olmayan zayıflık
Karın şişliği
Karın ağrısı
İştah kaybı
Cilt kaşıntıları
Koyu renkli idrar
Mide bulantısı
Bacak ve ayak bileklerinde şişme

NASIL HAZIRLANIRIM?

AST testi için özel bir hazırlık yapmanız gerekmez. Kullandığınız ilaç veya takviyeleri doktorunuza bildirmeniz yeterli olacaktır. Çünkü bazı ilaçlar bu testin sonuçlarını etkileyebilir.