CRP testi nedir? C Reaktif Protein testi nedir?
CRP testi ile kandaki iltihap değeri ölçülmektedir. Çeşitli enfeksiyonlar, kanser, bağışıklık sistemi ve kalp hastalıkları gibi birçok nedenden dolayı vücuttaki iltihap oranı yükselebilmektedir. CRP testi hastalıkların tanısına yardımcı olan bir testtir. CRP karaciğer tarafından yapılan ve vücutta iltihabın olduğunu gösteren bir proteindir. Belli bir hastalığı işaret etmez. Birçok nedene bağlı olarak artabilmektedir. Bir enfeksiyon, inflamasyon ya da travma durumunda kandaki CRP değeri yükselmektedir. Vücudun verdiği bir reaksiyondur. Doktorlara tanı sürecinde yardımcı olan bir laboratuvar testidir. Sağlıklı bir insanın kanındaki CRP değeri aralığı 0 ile, 5 mg/l’dir. Referans aralıklarında laboratuvarlara göre farklılıklar olabilmektedir. Bakteriyel enfeksiyonların neden oluğu yüksek ateşli hastalıklarda CRP oranı 100 kata kadar artabilmektedir.
Kalp hastalıkları ile ilgili risklerin belirlenmesinde hs-CRP “yüksek hassasiyetli” CRP testi kullanılmaktadır. Kişi için felç veya enfarktüs gibi kalp sorunları riskini değerlendirmek istediğinde istenmektedir. Kişi sağlıklıysa fakat ve hs- CRP seviyeleri yüksek ise periferik arter hastalığı, felç veya kalp krizi geçirme riski altında olduğu anlamına gelmektedir. Hs-CRP değeri 1,0 ‘in altında ise kalp hastalığı riski düşük, 1,0 – 3,0 arasında ise orta derece, 3,0 ve üstü ise yüksek kap hastalıkları açısından risk altındadır.
CRP yüksekliğinin birkaç nedeni olabilir. En sık bakteriyel enfeksiyonlar olmak üzere, kanama ve ağır yaralanmalar, kırıklar, kanser, otoimmün hastalıklar ve kalp hastalıkları gibi birçok nedenden dolayı kandaki CRP oranı yükselebilmektedir. Bakteri, mantar ve virüslerin neden olduğu her türlü enfeksiyon hastalığında CRP yükselebilir. Bu hastalıklar içinde üst solunum yolları, alt solunum yolları, kronik enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonları sayılabilir. Otoimmün hastalıklardan özellikle romatoid artrit ve vaskülit gibi romatizmal hastalıklar, inflamatuvar bağırsak hastalıklarından Crohn hastalığı ve ülsertif kolit gibi kronik iltihaba sebep olup, kandaki CRP oranının yükseltirler. Kalp hastalıkları yine CRP yüksekliğine neden olabilmektedir. Bunların dışında kanser, obezite, östrojen alımı ve cerrahi operasyonlar CRP de artış görülebilmektedir. Gebeliğin son dönemlerinde de azda olsa CRP artışı olabilmektedir. Birçok hastalık sonucu artabildiği için bir tanı testi değil tanıya yardımcı bir testtir.
CRP değerine kan tahlili yapılarak bakılmaktadır. CRP değeri kanda enfeksiyon sebebiyle 4-6 saat içinde yükselmeye başlamaktadır. Enfeksiyonun türüne göre 24 saat ile 48 saat arasında kanda en yüksek seviyeye ulaşabilmektedir.
Sağlıklı kişilerde C reaktif proteinin ortalama değeri 0- 0,5 mg/L arasındadır, hastanın yaşına ve cinsiyetine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Enfeksiyon ve iltihaplanma gibi süreçlerde CRP yüksek değerlere ulaşabilir.
Düşük CRP seviyeleri ise şiddetli kilo kaybı olan kişilerde, egzersiz yapanlarda, alkol tüketiminde ve belirli ilaçların kullanımını gibi durumlarda da görülebilmektedir.
Kesin teşhis için CRP seviyelerinin diğer tetkiklerle birlikte değerlendirilmesi önemlidir, böylece CRP seviyesindeki artış veya azalmanın sebebinin daha iyi tespit edilmesi mümkün olabilmektedir.
CRP vücutta; enfeksiyonlarda, iltihaplı hastalıklarda, cerrahi müdahalelerde, çeşitli travmalar sonrasında, romatizmal hastalıklarda ve kalp hastalıkları gibi durumlarda yükselebilmektedir. CRP vücudun önemli bir strese maruz kaldığını gösterir ama nedeni için yeterli bilgi sağlamaz. Ek bir takım testler mutlaka yapılmalıdır. Bakteri veya virüsler sonucu oluşan enfeksiyonlar, cerrahi müdahaleler, sistemik lupus eritematoz, lenfoma,kalp krizi, koroner kalp hastalığı riski, crohn hastalığı, ülseratif kolit ve irritabl bağırsak sendromu gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları, pankreatit; piyelonefrit (böbrek iltihabı), gut hastalığı veya yüksek ürik asit seviyeleri, romatoid artrit gibi eklem romatizması, sepsis veya septisemi, tüberküloz, çeşitli travmalar ve yanıklar CRP değerinin yükseldiği rahatsızlıklardandır.
1 ile 10 mg/L arasında: Birkaç kez hafif enfeksiyonları veya diş eti iltihabı, grip veya soğuk algınlığı gibi iltihapları gösterebilir.
10 ile 40 mg/L arasında: COVID-19 veya solunum yolu enfeksiyonu gibi daha şiddetli veya orta dereceli enfeksiyonları bildirebilir.
40 mg/L’den fazla: Genellikle bakteriyel enfeksiyonun varlığını işaret edebilir.
200 mg/L’den fazla: Kişiyi hayati tehlikeye sokan ciddi bir durum olan sepsisi gösterebilir.
Bu protein kronik hastalıkların varlığında da artabilmektedir. Bu nedenle doktor, kandaki artışa neyin neden olduğunu bulmaya çalışmak için daha fazla test yapmak zorundadır, çünkü CRP’nin kendisi hangi hastalık olduğunu belirleyemez.
CRP ‘nin yükselmesinin sebeplerinin araştırılması gerekmektedir. Hasta sadece CRP değerini düşürmeye çalışmamalıdır. CRP yüksekliğinin altında yatan hastalık ya da nedenler tedavi edildiğinde CRP olması gereken değerine düşecektir. CRP’yi yükselten gripse, grip tedavi edildiğinde CRP normal değerine dönecektir. Bir travma ya da cerrahi operasyon sonrası yükselen CRP değeri de hasarlar iyileştikçe düşecektir. Bu tedavileri için mutlaka bir hekime başvurulmalı ve kişinin hastalığına uygun tedavi düzenlenmelidir.
Aklınıza takılan bir şey mi var?
Testler ile ilgili bir sorunuz varsa bize hemen ulaşıp, bilgi alabilirsiniz.
“Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”
