Kreatinin testi nedir?
Kreatinin, kaslarda enerji olarak depolanan ve kreatin olarak adlandırılan bileşenin yıkım ürünüdür. Vücut tarafından kullanılan kreatin, kreatinine dönüşerek böbrekler tarafından dışarı atılmaktadır. Kreatinin, kişinin vücut ve kas kütlesine göre kanda belli bir oranda bulunmaktadır. Kas kütlesi çok olan kişilerde kreatinin miktarı daha fazla olabilir.
Böbrek hastalığı ya da böbrek yetmezliğinin tanı ve takibi için istenen genellikle kan tahlilinden bakılan bir değerdir. Böbrek fonksiyonunun normal olup olmadığını anlamak için yapılan testlerinden biridir. Bazen idrar tahlilinden de istenmektedir ama genel olarak kan tahlilinden bakılmaktadır. Böbrek fonksiyonunu ölçen başka testler de bulunmaktadır.
Kreatinin yüksekliği
Kreatinin yüksekliğinin birçok nedeni olmakla birlikte asıl neden böbrekleri etkileyen hastalıklardır. Kan tahlilinde kreatinin yüksekliğine akut ya da kronik böbrek hastalıkları; böbrek enfeksiyonları, hipertansif ve diyabetik böbrek hastalığı, protein kaçağına neden olan böbrek hastalıkları gibi rahatsızlıklar neden olabilmektedir. Kreatinin yüksekliği; kan hacminde azalma, uzun süreli susuz kalma, tansiyon düşüklüğü ve çok ağır geçirilen enfeksiyonlarda görülebilmektedir. Ayrıca, mesane taşları, mesane kitlesi, üretra taşları da kreatinini yükseltebilir. Bunun dışında kullanılan ilaçlar da kreatinin seviyesini artırabilmektedir.
Kreatinin düşüklüğü
Kreatinin değeri bazı durumlarda düşük gelebilmektedir. Kas kütlesi çok olan kişilerde kreatinin değeri yüksekken zayıf ve kas kütlesi az olanlarda bu değer düşük gelebilmektedir. Protein bakımından yetersiz besleniliyorsa kreatinin değeri düşük çıkabilmektedir. Yatalak hastalarda ve gebelikte kreatinin değerleri düşük olabilmektedir. Gebelikte bu değerinin düşük çıkması anne adayının kan hacminin artmasına bağlı olarak görülebilmektedir.
Kreatinin değerine kan ve idrar olmak üzere 2 farklı şekilde de bakılabilmektedir. Serum kreatinin kan tahlilinden, kreatin klirensi ise kan ve idrar tahlilinden bakılmaktadır.
Kreatinin değerleri cinsiyet ve yaşa göre değişmektedir. Çocuklardaki değerler yaş gruplarına göre değişmektedir. Ortalama değerler erkekte 1.13mg/dl, kadında ise 0.93 mg/dl değerleri arasındadır. Referans aralıkları laboratuarlar arasında farklılık gösterebilmektedir.
Kreatinin yüksekliği önemlidir mutlaka doktor kontrolü ve takibi gerekmektedir. Nefroloji veya iç hastalıkları bölümleri başvurulacak ilgili birimlerdir. Nefroloji böbrek sağlığı ve hastalıkları ile ilgilenen tıp dalıdır. Kreatinin yüksekliği böbrek hastalıklarından değil de başka hastalıklardan kaynaklanıyorsa bu sorun düzeltildiğinde kreatinin seviyesi normal değerlerine geri dönecektir. Böbrek hastalıklarından kaynaklanan durumlarda ise nefroloji uzmanı hekimlerle tedaviye devam edilmelidir. Kreatinin yüksekliğinin yanında başka bir takım kan ve idrar testleri istenebilmektedir. Ultrason ve ileri görüntüleme yöntemlerine yine teşhis için başvurulmaktadır. Bütün bu tetkikler sonucu böbrekte bir hasar olup olmadığı kontrol edilerek tedavi buna göre planlanmaktadır.
Hastalar hem akut hem de kronik böbrek hasarlarında diyalize girebilirler. Kreatinin yüksekliğinin diyalize alınma açısından kabul görülmüş bir değeri bulunmamaktadır. Diyaliz kararının alınmasında kreatinin yüksekliğinin yanı sıra hastanın idrar çıkışı, bulantı, kusma gibi eşlik eden bulguları, bazı laboratuar test sonuçları önem taşımaktır.
Aklınıza takılan bir şey mi var?
Testler ile ilgili bir sorunuz varsa bize hemen ulaşıp, bilgi alabilirsiniz.
“Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”
